Wat is FIRE, oftewel: wat betekent financieel onafhankelijk, vervroegd pensioen?

Savings rate

Deel dit blogartikel op Social Media

Financial Independence, Retire Early, oftewel: financieel onafhankelijk, vervroegd pensioen.

Wat is FIRE? Wat is financieel onafhankelijk? FIRE (Financial Independence, Retire Early) is een beweging die in de Verenigde Staten is ontstaan en snel momentum wint. Het is vooral populair onder millennials (mensen geboren tussen 1980 en 2000). Als je begrijpt wat FIRE betekent, dan begrijp je ook waarom het zo populair is onder millennials. Ondanks het feit dat FIRE/financiële onafhankelijkheid een principe is dat sinds jaar en dag al wordt nagestreefd door alle generaties.

Wat is FIRE?

FIRE betekent financiële onafhankelijkheid, althans zo wordt het vaak in Nederland vertaald. FIRE is een lifestyle die ertoe zou moeten leiden dat iedereen zodanig kan leven dat geld geen rol meer speelt bij het afwegen van de keuzes die je maakt in het leven, wanneer hij of zij de basisregels naleeft. Het idee is dat we ons moeten laten leiden door hetgeen ons geluk brengt. Zowel nu als wanneer we het punt van financiële onafhankelijkheid hebben bereikt. En dat terwijl we zonder er al te veel naar om te kijken op een kostenefficiënte wijze ons geld investeren.

Mensen die zich bezig houden met personal finance laten zich in het dagelijks leven vaak leiden door de financiële component die bij veel keuzes in het leven een rol speelt. Met het doel om uiteindelijk zoveel geld verdiend te hebben dat geld geen rol meer speelt en ze keuzes kunnen maken die erop gericht zijn gelukkig(er) te worden. Niet zelden wordt dit moment pas bereikt op hoge leeftijd, áls dat moment al bereikt wordt. Aanhangers van de FIRE-beweging draaien veelal de zaken om. Zij baseren hun keuzes op een andere component die bij veel keuzes in het leven komt kijken: wat voegt toe aan mijn geluk? Daar kiezen zij, voor zover redelijkerwijs mogelijk, elke dag voor en laten al het andere. Dat leidt ertoe dat zij veelal op jonge leeftijd het punt van financiële onafhankelijkheid bereiken en, indien zij dat wensen, vervroegd met pensioen gaan.

Internationaal bekende succesverhalen

Er zijn diverse succesverhalen te vinden op internet van aanhangers van de FIRE-beweging. Daarbij kun je denken aan MisterMoneyMustache (een Amerikaanse 30 jarige man die met pensioen ging), Millennial-Revolution (een Canadees stel dat op 31 jarige leeftijd met pensioen ging) en J.P. Livingston (een Amerikaanse vrouw die op 28 jarige leeftijd met pensioen ging). Status speelt in hun leven geen rol. Het is ironisch te noemen dat juist door op deze wijze te leven, zij groot aanzien genieten door de groep die status nastreeft.

In de praktijk ligt de nadruk niet zozeer op het vervroegd met pensioen kunnen gaan, maar op de component financiële onafhankelijkheid, “which is a powerful aspirational goal that is readily achievable if people are willing to make some small, but important, optimizations in their lives” aldus Jonathan Mendonsa, bekend van de ChooseFI podcasts. Hij (en met hem vele anderen) definieert financiële onafhankelijkheid als het hebben van een vermogen dat gelijk is aan 25 keer je jaarlijkse uitgaven. Dus als je bijvoorbeeld EUR 20.000 aan jaarlijkse uitgaven hebt, dan ben je naar zijn mening financieel onafhankelijk met een vermogen van EUR 500.000.

Daarmee is FIRE voor iedereen haalbaar. Alles draait om de vier basisregels van FIRE: de juiste mindset, je spaarpercentage, Einstein’s 8ste wereldwonder en de ‘safe withdrawal rate’.

Financieel onafhankelijk: de juiste mindset

Het kwam al even aan de orde. Aanhangers van de FIRE-beweging baseren de keuzes die zij in het dagelijks leven maken op de gelukscomponent: wat voegt toe aan mijn geluk? Daar kiezen zij, voor zover redelijkerwijs mogelijk, elke dag voor en laten al het andere. Dat klinkt eenvoudig en een voor de hand liggende keuze, maar niet te ontkennen is dat velen van ons zich laten leiden door andere beweegredenen. Status, luxe, gemak, nonchalance, kuddegedrag of sociale druk, tijdgebrek, angst en onwetendheid weerhouden ons vaak om de keuzes te maken die wij zouden maken wanneer wij ons uitsluitend de vraag zouden stellen: welke keuze leidt tot de meeste gelukstoename?

Dat, terwijl geluk vaak wordt gezien als het einddoel in het leven. Een voorbeeld, dat overigens zeker niet op iedereen van toepassing is. Waarom gaan wij op jonge leeftijd naar school? Om al snel dingen te leren, basisvaardigheden die ons in staat stellen te overleven en ons voor te bereiden op een vervolgopleiding. Waarom volgen we een vervolgopleiding? Om meer te leren, ons te onderscheiden van anderen en een goede baan te krijgen. Waarom willen we meer leren, ons onderscheiden van anderen en een goede baan krijgen? Om meer geld te verdienen. Waarom willen we meer geld verdienen? Omdat we ervan overtuigd zijn dat geld gelukkig maakt. Althans, omdat geld ons in staat stelt het leven gemakkelijker dan wel comfortabeler te maken en ons streven naar geluk zich niet meer door financiële grenzen laat begrenzen.

Emoties belemmeren ons doel: financieel onafhankelijk worden

En toch, gedurende ons leven speelt status onmiskenbaar een verleidende rol. Status wordt vaak afgemeten aan materiële zaken, zoals het bezitten van een grote auto, liefst van een exclusief merk. Ook meerdere keren per week uit eten gaan, liefst naar populaire, vaak duurdere restaurants waar je lang van tevoren moet reserveren om een gerecht (met drankpakket) te mogen nuttigen draagt bij aan onze status. Het is ook een vorm van luxe en vaak ook van gemak. Ook kan het een uiting zijn van kuddegedrag. Wanneer ons inkomen stijgt, stijgen onze kosten vaak evenredig. We kunnen ons meer veroorloven en daar waar het welvaartsniveau substantieel stijgt, verandert ook onze peergroup, waar we ons graag aan meten.

Niet zelden beklagen mensen die één of enkele tonnen per jaar verdienen zich omdat het leven zo duur is, of omdat zij zoveel belasting moeten betalen. Zijn zij financieel onafhankelijk? Nee. Regelmatig heb ik diezelfde mensen in mijn omgeving horen zeggen dat zij ècht niet met een fles wijn uit een supermarkt naar de buren kunnen wanneer zij worden uitgenodigd om gezellig op de koffie te komen. Wat zouden de buren wel niet van ze denken? Gelukkig ligt Frankrijk dichtbij en passen er een hoop flessen in de achterbak.

De kinderen naar school brengen kan ook nog maar nèt met de inmiddels toch al zeven jaar oude BMW, maar die moeten we in elk geval niet voor een kleiner model inwisselen. Anders worden de kinderen toch een soort buitenbeentjes. Misschien wordt het toch tijd voor een nieuwe X6, of een P (voor niet-insiders: een Porsche). Of een Tesla, want dat rijdt goedkoop (‘we moeten toch om de centjes denken’). Zie hier hoe angst zich manifesteert, angst voor wat anderen van ons denken.

Sta eens stil bij wat quality time voor jou betekent

De juiste mindset bij financiële onafhankelijkheid

Over de kinderen gesproken, wat zouden we die kleine dreumesen toch graag zien opgroeien, meer tijd met ze doorbrengen. Parttime werken is echter geen optie, want de hypotheek moet ook betaald worden! En de belastingen, we houden al zo weinig over aan het eind van iedere maand! Nee, parttime werken is geen optie. In plaats daarvan moeten we de vrije tijd die we hebben goed besteden: quality time met de kinderen. Elk kind mag één dag met papa en mama samen op stap. Naar een pretpark, een escape room of gezellig met elkaar een dagje Parijs of Londen, of Berlijn zodat ze iets van de recente geschiedenis kunnen leren. De twee andere kinderen brengen we onder bij de grootouders of we bellen even naar de nationale nanny service en vragen of ze nog iemand hebben die morgen kan oppassen. Over één respectievelijk twee weken gaan we met Veerle en Maximus op stap. Waar zullen we dit keer naartoe gaan?

Discipline is vereist om consequent de juiste keuzes te maken

Het ontbreekt ons veelal aan discipline. Het vermogen om een plan te maken en ons daaraan te houden. Om keuzes te maken die geluk toevoegen aan ons leven en ons verder niet door anderen te laten beïnvloeden. Kenmerkend voor mensen die de FIRE-beweging aanhangen is dat zij zich niets aantrekken van wat anderen vinden. Zij leven (naar de mening van de maatschappij) veelal sober om zo hun spaarpercentage te verhogen, wat hen in staat stelt eerder financieel onafhankelijk te zijn en desgewenst eerder met pensioen te kunnen. Dat houdt bijvoorbeeld in: niet om de drie jaar een nieuwe auto kopen maar een tweedehands van ongeveer zeven jaar oud waarvan de onderhoudskosten naar verwachting laag zullen zijn, en niet te vaak uit eten. Wij hebben allemaal de keuze om financieel onafhankelijk te worden.

Besteed geld aan zaken die je echt gelukkig maken en laat al het andere. Maak eens een overzichtje voor jezelf van de dingen die je afgelopen maand hebt gedaan en die je een gevoel van geluk hebben gegeven. In veel gevallen zal het neerkomen op de kleine dingen in het leven: samenzijn met vrienden en familie bijvoorbeeld. Dingen die geen of weinig geld hoeven te kosten. Nodig je vrienden bijvoorbeeld thuis uit in plaats van in de kroeg. Door dingen die niet of nauwelijks bijdragen aan je geluksgevoel consistent niet te doen, of daarop te besparen, kun je je spaarpercentage verhogen en komt financiële onafhankelijkheid in zicht.

Maar hoe lang duurt het om financieel onafhankelijk te worden en met vervroegd pensioen te kunnen gaan? Veel hangt af van je spaarpercentage.

Savings rate

Savings rate betekenis

Het internet barst van de calculators en financieel adviseurs met meningen omtrent de vraag hoe lang het duurt voor iemand financieel onafhankelijk is en met vervroegd pensioen kan (indien gewenst). Natuurlijk zijn er onzekerheden zoals hyperinflatie, kernrampen en wat niet meer. Dus met zekerheid valt hieromtrent niets te zeggen. Als we echter uitgaan van gemiddelden (gemeten over een lange termijn) dan blijkt de berekening schokkend eenvoudig te zijn. Alles heeft namelijk met je spaarpercentage te maken. Meer in het bijzonder: met je netto inkomen en met hoeveel geld je kunt leven. Hetgeen resteert uitgedrukt als percentage van je netto inkomen is jouw spaarpercentage.

Als je 100% van je inkomen kunt sparen, dan ben je al financieel onafhankelijk. Je hebt het inkomen immers kennelijk niet nodig om van te leven. Als je 0% spaart dan zal je nooit financieel onafhankelijk worden, je hebt immers elke cent nodig om te overleven en kunt niet sparen/investeren voor de toekomst. Beland je in de min doordat je leningen moet afsluiten om je uitgaven te bekostigen (bijvoorbeeld een spaarpercentage van -5%) dan zal je op den duur failliet gaan. Tenzij je snel genoeg weer een positief spaarpercentage krijgt.

Financieel onafhankelijk worden duurt hoe lang?

Onderstaand overzicht geeft je een ruwe indicatie van hoeveel jaar het duurt voordat je financieel onafhankelijk bent, verondersteld dat je:

  1. met EUR 0 begint;
  2. netto inkomen en uitgaven gelijk blijven;
  3. een rendement van 5% op jaarbasis maakt (na inflatie) gedurende de opbouwfase, bijvoorbeeld door ‘low-cost ETF’s’ te kopen; en
  4. tijdens je (vervroegd) pensioen 4% van je vermogen jaarlijks uitgeeft en je vermogen ‘eeuwig’ in stand moet blijven.
Spaarpercentage Aantal jaren
5% 66
10% 51
15% 43
20% 37
25% 32
30% 28
35% 25
40% 22
45% 19
50% 17
55% 14.5
60% 12.5
65% 10.5
70% 8.5
75% 7
80% 5.5
85% 4
90% < 3
95% < 2
100% 0

Bovenstaand voorbeeld wordt vaak gebruikt in de Verenigde Staten. Het is verrassend welk effect het heeft om je spaarpercentage van 5% naar 10% te verhogen: 15 jaar eerder financiële onafhankelijkheid. Als je je dit realiseert, dan wordt het wel erg verleidelijk om toch maar eens een uurtje te gaan zitten om zorgverzekeringen of de aanbieders van internet en TV, of mobiele telefonie te vergelijken en/of iets minder vaak naar de Starbucks te gaan of door je vliegtickets in het vervolg op een veel goedkopere wijze te kopen. Mocht je dat nog nooit gedaan hebben: je zal versteld staan hoe gemakkelijk het is en hoeveel geld je hierdoor kunt besparen.

Geld verdienen door te besparen op kosten

Besparen op kosten wordt door de aanhangers van de FIRE-beweging als veel belangrijker gezien dan het verhogen van inkomen. Je inkomen verhogen (bijvoorbeeld met bijbaantjes: side hustles) is ook een belangrijk element dat velen in staat stelt om eerder financieel onafhankelijk te worden. Maar besparen (bijvoorbeeld op het betalen van belasting, energie, tv, internet en bellen) heeft een veel groter effect om twee redenen. De eerste reden is dat het je in staat stelt om (elke maand weer) meer te sparen. De tweede reden is dat het je kosten (permanent) verlaagt en je dus minder geld nodig hebt om jezelf financieel onafhankelijk te kunnen noemen. Veel mensen in de FIRE-beweging doen hun best om een zo hoog mogelijk spaarpercentage te behalen, hoewel 50% vaak de norm lijkt te zijn die voor velen nog realistisch is.

Door geld te (be)sparen, hoe weinig ook, kun je heel eenvoudig geld verdienen. Terwijl jij andere dingen doet, werkt je spaargeld 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar, elk jaar weer. Met geld, maak je geld. Voeg de component ‘tijd’ aan dit adagium toe et voila: Einstein’s 8ste wereldwonder. De katalysator van FIRE.

Einstein's 8ste wereldwonder: samengestelde interest

Einstein’s 8ste wereldwonder: samengestelde interest

Wie kent hem niet? Albert Einstein, hij wordt gezien als één van de grootste geniën die ooit heeft geleefd. Op een dag werd aan Einstein gevraagd wat hij als het achtste wereldwonder zag. Einstein antwoordde met: “de samengestelde interest”. Samengestelde interest klinkt saai, maar is dat allesbehalve. Noem het een game changer of een eye opener, maar als je dit principe (dat ook wel het ‘rente op rente effect’ wordt genoemd) begrijpt, verandert je kijk op geld en uitgaven.

Door je spaargeld te investeren, bijvoorbeeld door te beleggen in low-cost ETF’s (wat bijna iedereen in de FIRE-beweging doet), genereer je rendement. Je kunt je geld ook op een spaarrekening zetten of er spaardeposito’s mee openen. Je behaalt daarmee een bepaald rendement, bij sparen en spaardeposito’s: rente en als je belegt in ETF’s: dividend en (op langere termijn vrijwel zeker:) koerswinst. Als je overweegt te beginnen met beleggen, of dat al doet, lees dan zeker mijn blogpost over de tien basisregels van beleggen.

Het rente op rente effect bij beleggen

In de tabel hiervoor (over spaarpercentages en het daarmee corresponderende aantal jaren nog te werken) kwam als aanname naar voren dat je (na inflatie) een rendement van 5% moet behalen. Laten we gemakshalve zeggen dat de inflatie 2% bedraagt (de Europese Centrale Bank beoogt de inflatie beneden, maar dicht bij 2% te houden). Dat betekent dus dat je een totaalrendement van 7% moet behalen. Met een spaarrekening of spaardeposito’s haal je tegenwoordig dit percentage bij lange na niet. Uit onderzoek blijkt dat door te beleggen in low-cost ETF’s dit percentage wel gehaald kan worden. Ik zal hier binnenkort een aparte blog over schrijven.

Goed, we gaan dus uit van een gemiddeld jaarlijks rendement van 7%. Gemakshalve nemen we een startkapitaal van EUR 10.000. Dit is het resultaat als je niet aan het geld komt:

Na zo’n 10 jaar is je startkapitaal verdubbeld en na 35 jaar zelfs ruim vertienvoudigd! Je behaalt namelijk al die jaren niet alleen rendement over je startkapitaal (EUR 10.000 in dit voorbeeld), maar ook over het eerder behaalde rendement. Het effect is verbazingwekkend.

Veel aanhangers van de FIRE-beweging beleggen via DEGIRO elke maand alles wat ze die maand hebben gespaard. Daarmee wordt dit effect vergroot, immers: er wordt niet alleen rendement behaald over het startkapitaal en het eerder daarop behaalde rendement, maar ook over het extra ingelegde kapitaal (én het eerder dáárop behaalde rendement). We nemen hetzelfde uitgangspunt van EUR 10.000 startkapitaal en je legt elke maand EUR 750 extra in. Op jaarbasis ziet het er als volgt uit:

The shockingly simple math behind early retirement

The shockingly simple math behind early retirement”, aldus Mr. Money Mustache. Laat dit even op je inwerken… Realiseer je ook dat met een lager startkapitaal, een lager rendement en/of met een lagere maandelijkse inleg je dit resultaat ook krijgt (zij het dat het iets langer duurt). Begrijp ook dat door een hoger startkapitaal, een hoger rendement en/of een hogere maandelijkse inleg, de exponentiële groei van je vermogen nog duidelijker zichtbaar wordt. Begint het al te kriebelen?

Bovenstaand voorbeeld houdt omwille van eenvoud geen rekening met de inkomstenbelasting. Doe je dat wel en ga je ervan uit dat de box 3 heffing zoals die in 2019 geldt onveranderd blijft dan krijg je het volgende resultaat (rekening houdend met een geïndexeerd heffingsvrij vermogen voor één persoon):

Wat in alle scenario’s opvalt, is dat het effect in de eerste jaren het minst duidelijk is. Pas na enkele jaren (wanneer je vermogen ongeveer EUR 100.000 is) gaat het hard, en al maar harder. Discipline waar het gaat om de juiste mindset is essentieel. Gedurende de jaren is de verleiding groot om het geld voor consumptieve doeleinden te besteden. Wees je daarom altijd bewust van wat iets je kost. Het kost je niet alleen dat bedrag, maar je ontneemt jezelf ook de kans om dat geld te investeren.

Een praktijkvoorbeeld

Stel je bent 30 jaar en je wilt binnenkort een nieuwe auto kopen. Realiseer je dan dat de eerste grafiek ook van toepassing is, als je een auto koopt die EUR 10.000 minder kost dan degene die je nu op het oog hebt. Met andere woorden: realiseer je dat als je geld uitgeeft, je daarmee jezelf de kans ontneemt om dat geld te investeren. Door niet te investeren kun je niet genieten van het rente op rente effect over dat geld. Door in dit voorbeeld de auto te kopen die EUR 10.000 duurder is, loop je de kans mis om over 10 jaar EUR 20.000 op je rekening te hebben, of over 35 jaar bijna EUR 110.000 die je zou hebben gehad als je het geld in plaats daarvan had geïnvesteerd.

Stel over 35 jaar heb je de hypotheek afgelost en bedragen de jaarlijkse kosten om in je levensonderhoud te voorzien EUR 27.500. Dan had je vier jaar eerder met pensioen gekund als je niet op je 30ste die duurdere auto had gekocht! Oftewel die duurdere auto kost je niet alleen EUR 10.000 méér, je moet er ook nog eens vier jaar langer door werken voordat je met pensioen kunt! Zeg eens eerlijk: is dat het je waard?

Safe withdrawal rate: de 4%-regel

Wanneer het gaat om de safe withdrawal rate, dan gaat het om het maximale percentage van je opgebouwde vermogen dat je jaarlijks mag uitgeven gedurende je pensioen, zonder dat je gedurende je leven zonder geld komt te zitten.

Dat klinkt eenvoudig, maar is het niet. Het is één van de meest besproken onderwerpen in de FIRE-beweging, ondanks dat er in de Verenigde Staten uitgebreid onderzoek naar is gedaan. De controverse ontstaat veelal doordat we niet weten hoe de economie precies zal verlopen in de toekomst.

Hoe de inflatie eruit zal zien over 10, 20, 30 of 40 jaar en zo zijn er nog diverse andere onzekerheden. Veel mensen denken dat je miljoenen nodig hebt om met vervroegd pensioen te kunnen gaan. Als je echter op jaarbasis rond kunt komen van (minder dan) EUR 40.000, dan blijkt dat veel genuanceerder te liggen. Eerder kwam het al even aan bod: door je jaarlijkse uitgaven met 25 te vermenigvuldigen, hanteer je feitelijk de 4% safe withdrawal rate. Dit is internationaal gezien de meest gekozen safe withdrawal rate, maar er zijn ook mensen die omwille van de zekerheid 3,5% of zelfs 3% hanteren. Een klein verschil ten opzichte van 4% zou je wellicht denken, maar wel één met een groot effect op het aantal jaren dat je nog te gaan hebt voordat je met vervroegd pensioen kunt.

Trinity study

Waarop is de 4% safe withdrawal rate gebaseerd? In het kort: de Trinity Study. Een groep onderzoekers heeft geanalyseerd wat er zou zijn gebeurd als een fictief persoon 30 jaar lang met pensioen zou zijn gegaan alvorens te overlijden. Ze hebben daarbij de berekeningen gemaakt voor het geval het pensioen zou zijn genoten in de jaren 1925-1955, maar ook als het zou zijn genoten in de periode 1926-1956, 1927-1957, enzovoort. Dus rekening houdend met de grote depressie, de tweede wereldoorlog, noem het maar op.

Ze zijn er daarbij vanuit gegaan dat het vermogen van deze persoon voor 50% bestond uit S&P 500 aandelen en voor 50% uit Amerikaanse staatsobligaties (middellange termijn). Een niet-ongebruikelijke vermogensverdeling (ook wel asset allocation genoemd), al wordt door niet-Amerikanen tegenwoordig veelal gekozen om de risico’s meer te spreiden en niet uitsluitend in de Amerikaanse markt te investeren. Vervolgens moest deze fictieve persoon een bepaald percentage van diens vermogen opnemen. In eerste instantie een bepaald percentage van diens vermogen, en vervolgens werd dat voor elk jaar daaropvolgend geïndexeerd aan de hand van het consumentenprijsindex cijfer. De resultaten daarvan zijn in een overzichtelijke grafiek gezet:

Een controversieel onderwerp

Alleen als hij/zij echt pech zou hebben gehad en vlak nadat hij/zij met pensioen was gegaan, de beurzen in elkaar stortten, dan had hij/zij een probleem met een safe withdrawal rate van 4%. Als hij/zij met pensioen zou zijn gegaan vlak voor de rampspoed, dan zou de fictieve persoon daar niets van gemerkt hebben. Zoals in de grafiek te zien is, is de 4% safe withdrawal rate eigenlijk een soort worst-case scenario gedurende de 65 jaar die dit onderzoek beslaat. In veel gevallen zou het ook goed zijn gegaan als een safe withdrawal rate van 5% of meer was gehanteerd door deze fictieve persoon.

Zoals gezegd is de safe withdrawal rate een controversieel onderwerp. Er zijn veel mensen die kritiek hebben geuit op de resultaten van dit onderzoek en de conclusies die daaruit zijn getrokken. Meestal komen zij op een lager percentage uit (3,5% of lager). In Nederland hebben wij daarentegen (vooralsnog) goede sociale vangnetten, bijvoorbeeld de AOW en we kunnen op een fiscaal vriendelijke wijze sparen voor ons pensioen. Bovendien kunnen we tijdens ons (vervroegd) pensioen soms heel gemakkelijk wat bijverdienen, met name in de eerste jaren van ons vervroegd pensioen, en passen de meeste van ons het uitgavenpatroon niet alleen aan tijdens een grote recessie, maar geven we ook steeds minder uit naarmate we ouder worden. Al met al veel onzekerheid, het is dan ook verstandig om FIRE als iets dynamisch te beschouwen wat van tijd tot tijd aan verandering onderhevig is. Net zoals financieel onafhankelijk worden en blijven dat is.

Samenvatting

Kun je het allemaal nog volgen? Toen ik me voor het eerst onderdompelde in de details van de FIRE-beweging duizelde het me even. Wat wel al snel duidelijk werd, is waarom FIRE zo populair is onder millennials. Als millennials hechten wij veel waarde aan vrije tijd. Vrije tijd en geluk. Aanhangers van de FIRE-beweging hebben zowel veel vrije tijd (ze gaan immers al voor hun 50ste, 40ste of zelfs 30ste met pensioen), als geluk. Ze doen immers hoofdzakelijk datgene wat leidt tot een toename van hun geluk en laten al het andere. Door consequent te besparen op zaken die daar niet aan bijdragen en gebruik te maken van life hacks zoals het kopen van goedkope vliegtickets, vergroten zij hun spaarpercentage, kunnen zij (meer) investeren (bijvoorbeeld door te beleggen in low-cost ETF’s) en genieten ze van Einstein’s 8ste wereldwonder. Zij zijn financieel onafhankelijk.

Wil je nog eens alles rustig de revu laten passeren? Dan kan ik je van harte aanbevelen om de volgende boeken te lezen: Rijke pa arme pa en Miljonair met een gewone baan.

Let op: Met beleggen kunt u uw inleg verliezen.

Ook interessant!

2 reacties

  1. Mooi verhaal over FIRE. Ik leef eigenlijk van jongs af aan al volgens dit principe zonder er ooit van gehoord te hebben. Doordat je bewust met geld omgaat leef je ook bewust met als resultaat dat alles wat je doet echt leuk blijft en je blij maakt. Alles went tenslotte. Daarbij moet niet de misvatting bestaan dat je volgens de fire methode een gierig leven lijdt. Absoluut niet zelfs. Je koopt namelijk geen nieuwe auto, maar 1 met de kop er net af etc. Daarbij doe ik mijn aankopen tegenwoordig via een app, met deze app kan ik zowel online als offline geld besparen op mijn aankopen doordat je altijd shopvoordelen krijgt. Het geld wat ik hiermee bespaar beleg ik via een vastgoedfonds. Ook kwam ik er achter dat ik via het bedrijf wat achter deze app zit ook geld kan verdienen, een passief inkomen! Dit past natuurlijk helemaal in het straat van FIRE, besparen en een passief inkomen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.